Bestraling van borstkanker

Het bestralen van borstkanker met röntgenstraling heeft als doel het vernietigen van de kankercellen en het gelijktijdig sparen van gezonde cellen. Bij de behandeling van borstkanker streeft men ernaar om de borst zoveel mogelijk te sparen. Het bestralen van borstkanker gebeurt vaak ter ondersteuning van andere behandelvormen.

Borstsparende behandeling
Bij de borstsparende behandeling wordt de tumor chirurgisch verwijderd. Daarna wordt de gehele borst bestraald (radiotherapie). Bij sommige vrouwen volgt een extra dosis op de plaats waar de tumor in de borst heeft gezeten. Een borstsparende behandeling is mogelijk als er sprake is van één tumor, de tumor klein genoeg is of voldoende verkleind kan worden met behulp van chemotherapie voorafgaande aan chirurgie.

Als een borstsparende operatie niet mogelijk is

• Amputatie van de borst (ablatio), eventueel gevolgd door bestraling
• Amputatie van de borst en verwijdering van de okselklieren (mastectomie), eventueel gevolgd door bestraling

Afhankelijk van een aantal tumorkenmerken wordt soms aanvullend chemotherapie of hormoontherapie gegeven. Deze behandeling is erop gericht nog onzichtbare uitzaaiingen elders in het lichaam te bestrijden.

Bestraling
Door het gebruik van oppervlaktescanning met Identify is het niet langer nodig om tatoeagepuntjes op de huid van de patiënt te plaatsen. Lees hier meer over oppervlaktescanning.

De schildwachtklier is de lymfeklier die de lymfe-afvloed ontvangt van het gebied in de borst waar de tumor zit. Meestal wordt tijdens de operatie de schildwachtklier verwijderd en onderzocht op aanwezigheid van tumorcellen. 

Worden in de schildwachtklier tumorcellen gevonden? Dan bespreken uw specialisten in het multidisciplinair overleg van uw ziekenhuis of een vervolgbehandeling nodig is. Dit kan een operatie zijn waarbij de okselklieren worden verwijderd, een bestraling of systemische therapie. Soms is een combinatie van vervolgbehandelingen nodig.

Bij de bestraling van de linkerborst en bij de bestraling van de rechterborst inclusief klierregio’s wordt gevraagd om de adem in te houden tijdens het maken van de CT-scan en gedurende de bestraling.

Deze zogenaamde 'breath-hold techniek' (Engels voor 'ingehouden adem') zorgt ervoor dat het hart verder van het te bestralen gebied komt te liggen en dat de longinhoud groter wordt. Immers, tussen het hart en de borstwand ligt een stukje long. Als u inademt, wordt dit stukje long gevuld met lucht. Daardoor verplaatst het hart zich wat naar achter en naar onder. Zo wordt de stralingsdosis op het hart en long lager, en wordt de kans op hart- en longschade verkleind. In de praktijk blijkt dat vrijwel alle patiënten de vereiste 25-30 seconden adem inhouden kunnen volhouden.

Luister hier het audiofragment van de ademhalingsinstructie tijdens de breathhold-techniek. Deze stem en instructie krijgt u ook te horen tijdens uw behandeling in Instituut Verbeeten. U kunt ook het filmpje hieronder bekijken voor meer informatie. Let op: in het filmpje is de breathhold instructie iets ingekort. 



Dwarsdoorsnede van de patiënt op een CT-scan, links tijdens doorademing, en rechts tijdens ademinhouding (breathhold). Tijdens doorademing (links) ligt het hart (paars) dichter bij het te bestralen borstweefsel (rood) dan tijdens ademinhouding (rechts).

Als de borstkanker op ongeveer dezelfde plek terugkomt is er soms de mogelijkheid de patiënt te behandelen met een combinatie van uitwendige bestraling en een hyperthermie behandeling (warmtebehandeling) direct na de bestraling. Instituut Verbeeten is één van de drie instellingen in Nederland waar deze behandeling mogelijk is.

Als borstkanker is uitgezaaid, bijvoorbeeld naar de lever, de botten of de longen, is genezing niet meer mogelijk.
Niettemin zijn er vaak wel behandelingsmogelijkheden met als doel de kanker zoveel mogelijk af te remmen en de kwaliteit van het leven te behouden, ook wel palliatieve behandeling genoemd. Hiervoor wordt vaak gebruikgemaakt van chemotherapie, hormoontherapie of bestraling.