Hyperthermie

Hyperthermie is een behandeling waarbij (tumor)weefsel plaatselijk verwarmd wordt. Hyperthermie betekent letterlijk: verhoogde temperatuur. Bij zo'n warmtebehandeling wordt het te behandelen gebied gedurende 1 uur verwarmd tot 40° à 43°C, om daarmee kankercellen uit te schakelen. In Instituut Verbeeten passen we hyperthermie toe bij oppervlakkig gelegen tumoren, tot circa 4 cm onder de huid.

Hyperthermie kan niet worden toegepast bij patiënten met een pacemaker of ICD.

Goed om te weten

Op de foto draagt patiënt een bh. Tijdens een hyperthermiebehandeling voor uw borst of borstwand ligt u echter met ontbloot bovenlijf op de behandeltafel. Vóór uw behandeling krijgt u voldoende tijd om u om te kleden.

Voor meer informatie kunt u ook onze folders online bekijken of downloaden.

BR0I3719ALR

De behandeling

De meeste patiënten die in Instituut Verbeeten met oppervlakkige hyperthermie behandeld worden, krijgen tijdens de duur van de bestraling gedurende 5 weken, iedere week 1 hyperthermie behandeling. De behandeling wordt over het algemeen als prettig ervaren. De patiënt ligt op een comfortabel bed, en hoeft niet zo stil te liggen als bij een bestralingsbehandeling. Er mag een begeleider mee in de behandelruimte. De behandelaar houdt de temperatuur die gemeten wordt op en onder de huid goed in de gaten, en de patiënt geeft het zelf ook aan als hij of zij de warmte als onprettig ervaart.

De patiënt bevindt zich op een bed met een warmtebron op de huid ter plaatse van het te behandelen gebied, met 16 thermometers om de temperatuur op en eventueel onder de huid te meten.

Elektromagnetische energie

Die warmte wordt afgegeven door een applicator die op de huid van de patiënt geplaatst wordt. Deze is bevestigd aan een systeem gevuld met water met een temperatuur van 40 of 41 °C, dat zorgt voor verwarming van de huid en geleiding van de warmte onder de huid. Die warmte onder de huid wordt gegeven door elektromagnetische energie vergelijkbaar met de energie in de magnetron in de keuken. Zodra deze energie in het lichaam komt, wordt het doelgebied binnen ongeveer tien minuten warm.

De temperatuur op en, indien nodig, mogelijk onder de huid wordt gecontroleerd met behulp van thermometers. Deze worden op de huid geplakt of in 1 of 2 katheters (hele dunne flexibele buisjes) geplaatst. De katheters worden door de behandelend radiotherapeut-oncoloog op de dag van de eerste warmte behandeling of 1 of 2 dagen daarvoor onder de huid aangebracht.

BR0I3692ALR
BR0I3701ALR

Duur van de behandeling

Voorafgaande aan de eerste behandeling legt de klinisch fysicus die de behandeling uitvoert alles goed uit. Een hyperthermie behandeling duurt per behandeling ongeveer 1,5 uur. Het eerste kwartier is nodig voor de voorbereidingen.

De thermometers worden in de katheters en op de huid aangebracht. Daarna wordt de applicator met het watersysteem stevig op de huid geplaatst. Vervolgens start de echte hyperthermie behandeling van 1 uur.

Na de behandeling verwijderen we de applicator en de thermometers en verzorgt, als er buisjes geplaatst zijn, de doktersassistente de huid.

De biologische werking

Tijdens een hyperthermie behandeling wordt het biologische weefsel verwarmd tot een temperatuur van ongeveer 5 - 7°C boven het normale niveau. Gezonde weefsels zijn goed bestand tegen deze warmte, maar kankercellen niet.

Een deel van de kankercellen sterft af door de warmte, een deel wordt gevoeliger voor straling en de aan de tumorcellen aangebrachte schade door straling herstelt minder goed door de warmte. De warmte moet meteen na de bestraling gegeven worden, afhankelijk van het bestralingsschema, 1 of 2 keer per week.

BR0I3694ALR

De volgende kankersoorten kunnen in Instituut Verbeeten mogelijk worden behandeld met oppervlakkige hyperthermie:

  • Borstkanker die na een borstsparende behandeling in het verleden terug is gekomen en nu chirurgisch niet volledig verwijderd kan worden. Dit noemen we ‘recidief’.
  • Een nieuwe tumor in de borst of borstwand die eerder is bestraald en chirurgisch niet verwijderd kan worden.
  • Angiosarcomen die veroorzaakt zijn door een eerdere bestralingsbehandeling.
  • Huidtumoren (melanomen) die chirurgisch niet verwijderd kunnen worden.
  • Uitzaaiingen in de huid.

De arts die u nu behandelt weet of u voor een behandeling met oppervlakkige hyperthermie in aanmerking komt.

De volgende kankersoorten komen mogelijk in aanmerking voor behandeling met diepe hyperthermie in het Amsterdam Universitair Medisch Centrum locatie AMC of het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam:

  • Baarmoederhalskanker
  • Blaaskanker
  • Teruggekeerde borstkanker in een gebied dat eerder bestraald is
  • Hoofd-halskanker
  • Weke delen tumoren

De arts die u nu behandelt weet of u voor een behandeling met diepe hyperthermie in aanmerking komt.

Meer informatie over (diepe) hyperthermie leest u op de websites van deze ziekenhuizen:
Amsterdam UMC Locatie AMC
Erasmus MC

Algemene informatie over hyperthermie leest u op de website van kanker.nl